XÂY DỰNG KẾ HOẠCH TẬP LUYỆN VÕ THUẬT

Để đạt kết quả, trước hết bạn phải có mục tiêu. Sau đó bạn phải có phương pháp. Thứ ba, bạn phải có những tiêu chí đánh giá sự tiến bộ để có thể điều chỉnh phương pháp của mình sao cho không bị trật nhịp. Cuối cùng, bạn cần phải có lòng kiên trì và sự bền chí để tiếp tục luyện Võ thuật. Bạn cũng có thể gọi những yếu tố trên là một chương trình tập luyện. Đó cũng có thể là một mục tiêu mà bạn cần phải có ở trên đời. Một chương trình luyện Võ thuật nên có những yếu tố căn bản như sau:

·         Luyện kỹ năng (là các bài tập thể lực để tăng cường sức khỏe, độ dẻo dai và sức chịu đựng) và chiêu thức (là tập luyện cách thức thực hiện các kỹ thuật theo một thứ tự liên tục và không ngừng)

·         Tập luyện theo nhóm (đặc biệt là trong khi tập ứng dụng vào thực tế) và luyện tập một mình (đặc biệt cần thiết để bảo đảm bạn sẽ hiểu hoàn toàn tất cả các bài tập và có thể thực hiện riêng một mình)

·         Luyện ngoại công và thể chất cũng như luyện nội công và tinh thần, nói ngắn gọi là tập cả ngoại công và nội công.

Nhưng trước tiên bạn cần phải lập ra một “ngân sách” cho chương trình của mình.

BẠN CẦN BAO NHIÊU THỜI GIAN VÀ NỔ LỰC ĐỂ THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH NÀY?

Cân nhắc kỹ

Để có một chương trình luyện Võ thuật bạn cần phải đặt ra những mục tiêu riêng của mình. Bạn cần biết rằng bạn muốn đạt được điều gì trong khi luyện võ thuật, điều đó sẽ giúp cho bạn xác định được bạn cần thiết phải dành bao nhiêu nỗ lực và thời gian cho việc tập luyện này. Tại sao bạn lại luyện Võ thuật? Bạn muốn thực hiện việc gì? Bạn muốn có một sức khỏe và cường tráng phải không? Bạnđang tập luyện bởi vì bạn muốn học cách đánh đấm đá giống các diễn viên Võ thuật phải không? hay bạn muốn học Võ thuật vì bạn muốn học và biết rõ các kỹ thuật tự vệ.

Thứ hai , tương tự lý do trên, mục tiêu của bạn là làm cách nào để đánh giá được sự tiến bộ của bạn. Bạn sẽ đánh giá sự tiến bộ của mình và đánh giá chương trình tập luyện này có hiệu quả hay không, và có tiến bộ nhanh chóng hay không. Hiểu được động cơ và biết được cách đánh giá về tiến độ của mình sẽ giúp bạn tập trung vào chương trình tập luyện sao cho bạn có thể nhìn thấy kết quả và cảm thấy hài lòng với nổ lực của mình.

Thứ ba, cân nhắc thứ tự ưu tiên. Học Võ thuật so với các hoạt động khác trong cuộc sống cái nào quan trọng hơn? Bạn cũng cần có trách nhiệm và lòng quan tâm đối với nghề nghiệp, với gia  đình, với bạn bè và với các thú vui khác. Võ thuật có hợp với toàn bộ cuộc sống của bạn hay không? Câu hỏi này có thể sẽ dẫn bạn trở lại mục tiêu thứ nhất nêu trên nhưng với tâm nhìn rộng liên quan đến cuộc sống của mình. Bạn muốn hoàn thành việc gì trong cuộc đời, và một phần nhỏ trong cuộc đời của bạn có đống góp như thế nào đối với bức tranh toàn thể. Thái độ của bạn cực kỳ quan trọng. Võ thuật có thể là một phần lớn hay phần nhỏ trong cuộc đời của bạn. Bạn cũng có thể coi đó là một phương tiên để tự hoàn thiện mình, để cho cơ thể không những cường tráng mà tinh thần còn minh mẫn. Bạn không chỉ muốn phát triển cơ bấp đấm đá mà còn muốn có sức mạnh, và quan trọng hơn, là khả năng không đấm đá, và thiện chí, lòng tự tin, tính tự kỷ luật để giải quyết vấn đề một cách hòa bình. Đây chính là mục tiêu ban đầu và chân chính của Võ thuật. Vì thế thành tâm nghiên cứu Võ thuật sẽ đem lại khả năng phát triển dần dần các khía cạch khác trong cuộc sống của bạn. Nhưng để nhận ra được tiềm năng đó bạn phải coi Võ thuật là ưu tiên hàng đầu trong cuộc đời mình và hãy bắt tay vào tập luyện.

Thời khóa biểu.

Sau khi xem lại mục tiêu khi quyết định tập Võ thuật và xem xét mối quan hệ giữa Võ thuật với các mục tiêu khác trong đời, hãy xét đến thời khóa biểu. bạn có thể dành bao nhiêu thời gian cho các lớp Võ thuật? Bạn có thể tập ở nhà bao lâu và thường xuyên đến mức độ nào? Bao giờ bạn có thể bắt đầu tập luyện? Bổ sung một vài chi tiết vào thời khóa biểu của mình cũng có nghĩa là bạn phải loại bỏ hoặc giảm bớt thời gian dành cho những thứ khác, nếu vậy Võ thuật sẽ thay thế việc gì? Hãy cố gắng thực tế một chút. Ngay từ đầu, hãy đặt ra một thời khóa biểu tập luyện mà bạn tin rằng bạn có thể theo được ngay bay giờ. Trước tiên hãy đặt ra mục tiêu và thời khóa biểu trong vòng 3 tháng, sau đó đánh giá và điều chỉnh. Việc này cũng có thể giúp bạn bảo đảm rằng bạn sẽ nhận ra kết quả, cảm thấy hài lòng vì hoàn thành được những gì đặt ra.

Những người mới bắt đầu thường hỏi: “tôi nên đến lớp mấy lần một tuần? Tôi có nên tập thêm ở nhà hay không? Nếu tập thêm ở nhà thì tôi phải tập bao lâu?”

Thường câu trả lời sẽ tùy thuộc vào mỗi cá nhân. Nhưng nhiều sư phụ có kinh nghiệm thường thống nhất ý kiến về một hướng dẫn chung như sau:

Thứ nhất, để duy trì sự phát triển liên tục của các cơ, để bảo đảm bạn vẫn nhớ những gì vừa mới học, để có thể nhanh chóng nhận ra sự tiến bộ, thời khóa biểu lý tưởng là tập 3 lần/ tuần. Như vậy, cơ thể của bạn một ngày tập một ngày nghỉ, nhưng tâm trí của bạn không quên những gì bạn vừa mới học. Nếu bạn ở tập ở trường, các thầy sẽ sớm nhận ra sai sót của bạn và chỉnh sửa trước khi những sai lầm đó trở thành thói quen xấu. Khi bạn đến trường (là nơi hoàn toàn chỉ để tập luyện và nơi có những người khác dành thời gian tập luyện), bạn sẽ chăm chỉ tập luyện hơn khi bạn dự định tập luyện ở nhà để tự rèn luyện kỷ luật cho mình.

Nếu không đến được 3 lần/ tuần thì có thể đến 2 lần/ tuần. Một lần nữa xin nhắc lại, nếu bạn đi tập 2 lần/ tuần thì những gì bạn học vẫn còn tươi mới trong đầu và vơ thể bạn sẽ phát triển được các cơ và sự kết hợp. Vì thế bạn có thể nhận ra sự tiến bộ một cách dể dàng. Một vài thầy giỏi cho rằng 2 lần/ tuần là mức tối thiểu phải duy trì trong khi bạn tập luyện.

Hầu hết các sư phụ đều không khuyến khích luyện Võ thuật 1 lần/ tuần, trừ khi ở nhà bạn tập luyện vô cùng châm chỉ. Vấn đề chính ở đây là nếu không đi tập thường xuyên thì bạn có xu hướng quên hết những gì đã học. Vì thế khi đến trường bạn lại phải dành một phần lớn thời gian để ôn lại thay vì để tiến lên. Nếu các thành viên trong lớp đi học thường xuyên thì lại càng bất lợi cho bạn. Vì tập luyện thường xuyên, các bạn đồng môn không những nhớ nhiều hơn mà còn thực hiện tốt hơn. Như vậy bạn sẽ càng cảm thấy mình không tiến bộ, dần dần bạn không còn ham muốn nữa và cuối cùng sẽ bỏ học.

Chỉ cần tập luyện thường xuyên, chắc chắn bạn sẽ thấy mình tiến bộ. Những nổ lực như vậy không bao giờ là uống phí, nhưng để có kết quả rõ ràng và để duy trì động cơ tập luyện cũng như sự ý thức của bản thân mình trong lớp, hãy cố gắng đến lớp và tập luyện ở nhà 3 lần/ tuần. Bên cạnh yếu tố đi tập thường xuyên, yếu tố thứ hai cũng quan trọng không kém là giờ giấc tập luyện: buổi sáng, buổi chiều, giữa bữa trưa. Thời gian không quan trọng bằng sự thương xuyên, bạn hãy quyết định khi nào thì bắt đầu tập luyện và cứ thế mà theo. Đây chính là yếu tố làm cho việc đi đến lớp tập luyện có nhiều ưu thế về tâm lý hơn là tập luyện một mình ở nhà. Thời gian ở lớp thường cố định và bạn phải trả tiền thì mới được vào lớp, vì thế bán sẽ không phân vân khi nào sẽ tập và trong bao lâu. Và như vậy, trong tâm trí bạn sẽ không còn nhiều chổ để thương lượng hay bàn cãi gì nữa.

Ngược lại, nếu bạn tập ở nhà thì có một nguy cơ là một ngày nào đó bạn sẽ không tự giác tập luyện, hoặc có một vài niềm vui khác hay bị một số việc khác ngăn cản. Một lần nữa bạn phải tự có ý thức một cách thực tế về bản thân mình, về công việc và về thời khóa biểu của mình.

Hầu hết mọi người đều thấy thích hợp nhát là tập ào buổi sáng trước khi đi làm. Mọi người cảm thấy mạnh khỏe sau 2 giấc ngủ dài và sáng sớm thường không bị quấy rầy như điện thoại, gặp gỡ hay hẹn hò với ai. Cản trở lớn nhất là làm sao ra khỏi giường. Trong trường hợp đó bạn phải quyết tâm và luôn đặt ra ưu tiên để đảm bảo bạn sẽ thực hiện nghiêm túc thời khóa biểu của mình.

Tập luyện theo mùa

Thời xưa, các võ sư thường lợi dụng các mùa trong năm để tập luyện cho phù hợp. Nghĩa là khi thời tiết ấm áp, cơ thể tự nhiên sẽ lanh lợi và linh hoạt hơn, vì thế tập luyện sẽ nhanh chóng hơn và bạn có thể đạt được kết quả chỉ trong khoảng thời gian bằng một nữa so với khi tập luyện trong thời tiết lạnh. vì thế, thời ấy người ta luyện Võ thuật từ tháng tư hoặc năm tiếp tục đến thán tám thì kết thúc. Để đạt được kết quả tương tự, vào mùa thu hoặc mùa đông thì phải mất 7 – 8 tháng.

Với các tòa nhà có gắn máy sưởi hiện đại và khí hậu ấm áp hơn, người ta không còn phải nghe theo những lời khuyên như vậy nữa, nhưng đây cũng không phải là một lời khuyên vô nghĩa trong khi bạn định thiết lập thời khóa biểu tập Võ thuật. Thường nếu tập luyện theo thiên nhiên thì tốt hơn và làm cho bạn có cảm giác sảng khoái hơn. Vì thế bạn có thể tập luyện vừa phải trong những ngày tháng lạnh lẽo, và khi mùa xuân đến thì hãy tăng cường hơn để tăng hiệu quả quá trình tập luyện của bạn.

Cấu trúc buổi tập

Cấu trúc của một buổ tập về căn bản đều giống nhau ở bất cứ đẳng cấp nào, tuy nhiên các bậc khác nhau có những điểm nhấn khác nhau. Một giờ tập luyện thường phải có đủ các yếu tố sau đây:

• Làm nóng
• Luyện kỹ năng
• Luyện thể lực và sức chịu đựng
• Chiêu thức/ đấu đối kháng tự do
• Thư giãn, thả lỏng, ngồi thiền.

Mỗi buổi tập, theo lẽ tự nhiên, bắt đầu bằng việc làm nóng và kết thúc bằng việc thả lỏng, thường là ngồi thiền. Đối với các yếu tốt khác, thứ tự và thời gian tập luyện có thể khác nhau ở mỗi lò võ, đối với mỗi đẳng cấp và mỗi môn sinh.

Giai đoạn đầu, đối với những người mới học, chiêu thức sẽ được nhấn mạnh hơn, những chiêu thức này sẽ rèn luyện và duy trì sức mạnh cơ bắp và phát triển các kỹ năng là gốc, rễ và nền tảng của tất cả những chiêu thức Võ thuật sau này. Vẻ đẹp, sức mạnh và sự hiệu quả đều bắt nguồn từ việc nắm rõ các thế đứng căn bản, các kỹ thuật về tay và chân. Vì thế các thầy thường yêu cầu những người mới tập phải tập trung hoàn toàn vào những kỹ năng này để tăng cường sức mạnh cơ bấp và sức chịu đựng, phát triển sự kết hợp và khả năng giữ thăng bằng. Các môn sinh phải học cách đứng tấn khác nhau sao cho đúng và tự động mà không phải suy nghĩ gì cả. Thêm nữa, họ phải làm quen với tên của mỗi thế tấn và mỗi động tác. Sự đơn giản của những kỹ năng này cũng giúp các môn sinh giữ được tinh thần trong sáng hơn và tập trung được hơn. Vì thế, những kỹ năng này không chỉ tốt cho các môn sinh mới bắt đầu luyện Võ thuật mà còn có ích cho họ mỗi khi bắt đầu những giai đoạn đẳng cấp cao hơn..

Tăng cường thể lực và luyện sức chịu đựng cũng rất quan trọng ở giai đoạn này. Có rất nhiều cách phát triển cơ bấp và tăng cường sức chịu đựng: nhảy dây, hít đất, nâng tạ, hít xà đơn, thể dục dụng cụ hay tự tập bất cứ phương pháp nào có tác dụng. Hầu hết các trường đều có phương pháp riêng, đặc biệt là để phát triển các cơ cụ thể cần cho các bộ tay, chân ở trong môn phái.

Hãy hỏi sư phụ khi bạn muốn luyện tập thể lực và sức chịu đựng. Các thầy sẽ chỉ cho bạn đi hướng đúng nhất  và tốc độ thích hợp nhất.

Tiếp theo, các môn sinh bắt đầu học chiêu thức. Sau khi học phát triển một vài kỹ năng thực hiện các động tác căn bản, những người mới sẽ được học chiêu thức đơn giản. các chiêu thức này thách thức môn sinh phải di chuyển nhanh và gọn từ thế tấn này sang thế tấn khác. Chiêu thức đầu tiên sẽ được dạy ột cách đơn giản và ngắn gọn, ác khái niệm mới sẽ được giới thiệu từ từ sao cho các môn sinh dần dần phát triển về căn bản và hiểu biết sâu sắc về chiêu thức này.

Sau khi đã nắm vững các chiêu thức căn bản, các môn sinh sẽ chuyển sang các chiêu thức dài hơn và phức tạp hơn có cả những chiêu thức đấu cập. Thêm nữa, các môn sinh đã nắm vững các yếu tốt căn bản và cách ứng dụng cũng sẽ được tập đối kháng. Lúc này hầu hết các môn sinh cũng đã bắt đầu học cách sử dụng binh khí, bắt đầu bằng vũ khí bằng gỗ và sau đó sẽ dùng bằng gươm và giáo.

Sau khi đã biết nhiều kĩ thuật các môn sinh phải đào sâu luyện tập. Các thầy sẽ nhấn mạnh cách ứng dụng của những tư thế khác nhau của chiêu thức, có nghĩa là nên thực hiện một động tác cụ thể như thế nào để chống trả lại hành động của một đối phương vô hình. Các thầy cũng nhấn mạnh sự tinh tế của các chiêu thức đó qua hàng tháng, cũng có thể hằng năm luyện tập. Lúc đó các cao đồ sẽ hiểu sự tinh tế mà trước đây họ chưa cảm nhận được, và vì thế họ sẽ đối mặt với thách thức mới trong việc học lại chính các chiêu thức này.

Do vậy, chương trình luyện tập rất năng động, thay đổi và khác nhau ở mỗi trường tùy thuộc tính cách của sư phụ và tùy đẳng cấp. Khi ở trường bạn sẽ phải nghe theo lời thầy và theo cả lớp. Khi ở nhà bạn có thể theo một quy trình do bạn đặt ra. Tập luyện một mình là một thách thức khá lớn đối với trí nhớ và sẽ làm phát triển mạnh trí nhớ của bạn đối với những gì đã học.

Nhưng lúc nào cũng phải lưu ý chỉ tập những gì bạn đã biết. Nếu không nắm chắc chắn về một động tác hay  một thứ tự nào đó thì hãy để hôm sau đến lớp hỏi lại. Cố gắng tránh những thói quen xấu. Nếu không nhớ thì khi đến giờ tiếp theo chỉ tập trung vào một hoặc hai động tác của một chiêu thức. khi đã chắc chắn là mình đã hiểu và thực hiện đúng, bạn nên luyện tập chiêu thức đó cho đến khi thuộc lòng thì thôi. Những nổ lực như vậy không bao giờ là uổng phí.

CÁC MÔN SINH LỚN TUỔI VÀ CÁC MÔN SINH KHÔNG PHÙ HỢP

Võ thuật thường phù hợp với tất cả mọi người. Tuy nhiên mọi người nên tập luyện heo thể chất và tùy quan niệm sống. Ngoài 30 tuổi, việc rèn luyện thân thể có liên quan đến thói quen tập luyện, chế độ ăn kiêng hay mức độ quan tâm sức khỏe hằng ngày hơn là liên quan đến độ tuổi. Những người tuổi 50 có thể khỏe mạnh hơn những người ở tuổi 40, còn tùy thuộc họ tự chăm sóc mình như thế nào.

Tuy vậy, vẫn có một vài nguyên tắc căn bản và một vài lời khuyên cho những người lớn tuổi (Và những người trẻ tuổi không được khỏe mạnh về thể chất) khi họ bắt đầu tập Võ thuật lần đầu tiên. Nguyên tắc đầu tiên và quan trọng nhất là tập luyện chậm rãi, dành nhiều thời gian làm nóng và co duỗi cũng như điều hòa về sau. Mỗi khi học kỹ thuật hay chiêu thức mới, hãy học có phương pháp và từ từ. Lưu ý tăng mức độ linh hoạt dần dần. Hãy kiên trì vì cơ thể bạn cận nhiều thời gian hơn để thực hiện mọi việc – từ phát triển kình lực và sự linh hoạt đến phục hồi sau mỗi buổi tập.

Hãy tập trung, thực hiện chính xác và đúng tốc độ từng động tác. Sau mới tăng dần tốc độ.

Thứ hai, khi học các kỹ thuật, hãy tập trung vào những điều căn bẳn, đừng quan tâm những chiêu thức rồng bay phượng múa bên ngoài. Đừng cố gắng nhảy quá mạnh, vươn tới hay đứng tấn quá sâu như những người trẻ tuổi. Thay vì thế, hãy tập trung đứng tấn vững, cân bằng và kết hợp theo căn bản. trên thực tế đó chính là nguồn gốc của kình lực thực sự và sự duyên dáng của Võ thuật, nên những nổ lực tập luyện như vậy sẽ được tưởng thưởng xứng đáng.

Thứ ba, hãy tập nhẹ nhàng. Khi đứng tấn căn bản, lúc đầu hãy đứng tấn cao, sau đó mới từ từ hạ thấp để tăng dần cường độ của bài tập. Đừng làm quá mức, không nên làm cho cơ thể quá mệt mỏi.

Cuối cùng hãy an tâm chấp nhận tình trạng sức khỏe của mình. Những người lớn tuổi thường có sức bền hơn, khả năng hiểu sâu sắc hơn và có lợi thế trong việc phát triển sức khỏe toàn diện. Hãy chấp nhận cả sức mạnh và điểm yếu của cơ thể mình và sử dụng chúng như một dụng cụ để đạt được mục tiêu.
Trích: Paul Eng, tự học kungfu căn bản, NXB Tổng Hợp TPHCM, 2005. (bản đánh máy này có chỉnh sửa đôi chổ cho phù hợp)

(P2) HỌC CHIÊU THỨC VÕ THUẬT

Các chiêu thức có các độ khó và độ dài khác nhau. Trong hầu hết các môn phái, thứ tự học và dạy các chiêu thức hầu như là tiêu chuẩn có tính cố định qua các thế hệ truyền dạy. Những người mới bắt đầu học những chiêu thức ngắn và đơn giản, dần dần sẽ học các chiêu thức dài hơn và thách thức hơn. Mạc dù như vậy, cũng như với môn nghệ thuật khác như nhạc, khiêu vũ, các cao đồ có thể thấy chiêu thức đơn giản cũng là một thách thức khi họ hiểu sâu sắc hơn và kỹ năng của họ đã phát triển cũng như hiểu biết của họ đã được đào sâu hơn.

Người mới bắt đầu có thể được học những chiêu thức ngay từ những ngày đầu, mặc dù, tất nhiên, còn tùy môn phái, tùy trường, tùy sư phụ, cũng như tùy khả năng của môn sinh. Lúc đầu môn sinh sẽ được học những chiêu thức đơn giản có ít động tác và kỹ thuật ít phức tạp. Ở giai đoạn này, các môn sinh sinh không chỉ học những động tác cá nhân mà còn cố gắng làm quen với tên gọi của chúng (như mã tấn, đấm chặn, đá, đẩy…). Học tên của chiêu thức thực sự rất quan trọng ở giai đoạn này, và cần quan tâm đến mối liên hệ của tên gọi với động tác. Học những tên này sẽ giúp học các chiêu thức phức tạp được dễ dàng hơn, giống như bạn đã tự đặt một cái tên ở trong tâm trí của mình cho một động tác cần phải nhớ. Ngoài ra, khi sự phụ sửa cho bạn, bạn cũng sẽ biết ông ấy đang nói về cái gì. Đối với các võ sư, tên của các động tác và chiêu thức là một điều tự nhiên, có thể họ đang cố gắng giúp bạn và sửa lại cho bạn bằng cách gọi tên những động tác đó. Khi bạn đã có thể hiểu và đáp ứng ngay lập tức thì mọi thứ sẽ suôn sẽ hơn.

Trong khi học những chiêu thức mới có một vài lưu ý cho các bạn như sau:

1.      Ghi nhớ chiêu thức: Bước đầu tiên là phải ghi nhớ thự tự của các động tác. Chỉ cần học thứ tự này. Bạn phải tập từ đầu đến cuối không ngừng giữa chừng. Hãy luyện tập cho đến khi nào thứ tự này trở thành tự động.

2.      Giữ thăng bằng tốt và hài hòa, chú ý sự kết hợp và thời gian: một khi bạn đã biết được thứ tự, hãy cố gắng luyện giữ thăng bằng và sự hài hòa. Lúc nào chân cũng phải vững vàng, bất kể có giữ trọng tâm hay không. Bạn cần cảm thấy vững vàng, trong khi đầu, xương sống và thân dưới trên cùng đường thẳng. Nếu có gương, hãy dùng gương để chỉnh lại tư thế của mình. Thường xuyên dừng lại giữa chiêu thức để kiểm tra – xương sống có thẳng không? Vai có buông lỏng không? Chân có chạm đất không? Nên lưu ý đến tay và chân có tương quan với nhau. Cái nào di chuyển trước? chúng có di chuyển cùng lúc hay không ? thời gian và sự kết hợp một phần là kết quả của việc ứng dụng mà bạn sẽ tập trung luyện ở giai đoạn kế tiếp.

3.      Học cách ứng dụng: Sau khi ghi nhớ chiêu thức, đứng tấn vững, giữ thân người và các chi đúng tư thế, tiếp theo bạn cần phải hiểu được ý nghĩa của các động tác trong khi có đối thủ tưởng tượng trước mặt. Phần này gọi là “ứng dụng”. Hiểu được ứng dụng sẽ cho phép bạn điều chỉnh kết hợp tay chân, và bạn sẽ có thể di chuyển một cách thông minh hơn – nghĩa là thực hiện chiêu thức như thể bạn đang thực sự đánh, tấn công hay khóa đối phương. Chiêu thức mà bạn thực hiện vì thế có ý nghĩa hơn cũng như duyên dáng và đầy kình lực. Thường thì sự phụ sẽ biểu diễn các ứng dụng của mỗi động tác của một chiêu thức với các sư phụ khác hay với các môn sinh khác. Hãy chú ý kết hợp tay và chân. Cái nào di chuyển trước? có di chuyển cùng lúc hay không? Nói chung, chân bao giờ cũng di chuyển trước tay. Người học võ có câu: “bộ đáo thủ bất đáo, đả nhân đả bất đảo. Thủ đáo bộ bất đáo, đả nhân như bạt thảo” (nếu chân đến mà tay không đến, đánh người người không ngã. Nếu tay đến chân không đến, đánh người như quét qua ngọn cỏ). Cách duy nhất học kết hợp chân tay là qua quan sát. Bạn phải tập trung đặc biết để phát triển được sự hiểu biết thể chát về cách cảm nhận và thực hiện trôi chảy những động tác khi bạn thực hiện chiêu thức.

Sau khi xem thầy hướng dẫn, hãy tìm người cùng tập và bắt đầu tự tập luyện. Hãy cố gắng cảm nhận “chặn”, “tấn công bằng khủy tay”, hay “tấn công vào bụng” thực sự là như thế nào trong khi luyện theo cập và khi nhận phải những đòn tấn công đó thì ra sao. Một khi bạn có thể mường tượng được các độngt ác của chiêu thức trong khi phản ứng lại đòn tấn công của đối phương – chặn đòn tấn công, đấm vào nơi sơ hở, tiến lên trước tấn công hay lùi lại tránh một cú đá – thì sự kết hợp tay chân sẽ trở thành tự nhiên, và bán sẽ có thêm những hiểu biết bên ngoài về ý nghĩa của những việc đang làm.

4.      Luyện chuyển động tác một cách trôi chảy: Tiếp theo, hãy tập trung vào sự trôi chảy. Bạn đã học kỹ và thực hiện từng động tác một cách thành thục và chính xác, đã hiểu được mục đích và sự kết hợp của chúng, bay giờ hãy nối các động tác đó lại cho thành một khối và duyên dáng sao cho toàn bộ chiêu thức đó diễn ra trôi chảy từ đầu đến cuối. Khi đã trôi chảy sẽ có kết hợp của tình cảm và năng lượng. Khi một động tác liên tiếp động tác khác một cách tự nhiên thì chúng bổ trợ cho nhau và có thẻ truyền được kình lực tối đa khi ứng dụng. Đồng thời, đừng quên những bài học trước: tấn luôn vững như cắm rễ vào đất. Đừng vội vàng thực hiện động tác hay cắt bớt các động tác. Hãy kết thúc động tác này trước khi bắt đầu động tác kế tiếp. Nhớ kết hợp tay và chân. Nhưng bây giờ hãy nối kết các động tác theo thứ tự trôi chảy. Hãy làm sao cho hầu như không còn nhận ra khoảng cách giữa các động tác. Để dạy chiêu thức, các sư phụ đã phải chia ra thành những bước nhỏ, bây giờ hay xóa đi những bước ngăn cách này và làm cho chiêu thức trở nên liên tục.

5.      Phát triển kình lực và tốc độ: Cuối cùng – khi đã nắm vững tất cả những bước trên, bạn hãy chú ý kình lực và tốc độ. Khi bạn đã có thể thực hiện chiêu thức một cách chính xác, tự nhiên mà trôi chảy, bạn cũng sẽ có thể làm nhanh chóng với một chút nổ lực mà thôi. Luôn ý thức về ứng dụng, tập trung sự chú ý và ý định của mình để chuyển năng lượng thông qua động tác như dự tính.

Trong tiếng hoa phân bố năng lượng được miêu tả như sau: kỳ căn tại cước, phát vu thoái, chủ tể vu yêu, hình vu thủ chỉ (bàn chân là gốc, chân là nguồn của lực, eo là nơi phát lực, lực hiên ra ở ngón tay)

Hơn thế nữa sự tập trung của năng lượng được lấy ra từ “lục hợp và tam phân”. Lục hợp là sự hòa hợp của các khớp tương ứng: cổ tay và mắt cá chân, đầu gối và khủy tay, vai và hông. Tam Phân tương ứng với 3 khớp điểu khiển quá trình vận chuyển kình lực ở thân trên và thân dưới như sau: kình lực từ vai chuyển qua khủy tay và đẩy ra ở nắm tây, kình lực từ hông chuyển qua đầu gối và đẩy ra ở châ. Chân tạo thế vững, eo duy trì kiểm soát, sự kết hợp hài hòa bảo đảm đẩy toàn bộ kình lực trúng đích.

Vì đây được coi là một lý thuyết khá cao cấp, những người mới bắt đầu chỉ cần lướt qua. Hiểu được cấu trúc của cơ thể cũng là một phần của tập luyện.

        

TẬP LUYỆN

            Qua tất cả những điều trên, một thông điệp duy nhất chúng tôi muốn chuyển đến các bạn là nhấn mạnh tầm quan trọng của tập luyện đối với bất cứ giai đoạn nào. Hãy ôn lại và hãy tập lại. Khi bạn nghĩ không bao giờ hiểu được chiêu thức thì hãy tiếp tục tập luyện. Hãy ôn lại và tập luyện lại. Sự phát triển có tính chu kỳ. Khi bạn nghĩ rằng bạn đã hiểu nó đến mức không thể nào tiến bộ được nữa thì hãy cứ tiếp tục tập luyện, ôn lại và tập lại. Càng tập bạn sẽ càng thấy quen thuộc, càng nhạy cảm và càng cảnh giác hơn. Lúc đó mới chắc chắn thành công.

Trích trong: Paul Eng, Tự học Kungfu căn bản, NXB Tổng Hợp TP.HCM, 2005

Ý NGHĨA CÁC CHIÊU THỨC VÕ THUẬT (P1)

CÁC CHIÊU THỨC

Các chiêu thức là cách dạy Kungfu truyền thống. Mỗi chiêu thức giống như khiêu vũ là một loạt các chuỗi ký thuật đấm, khóa, đá và được sắp xếp theo một trình tự. Mỗi môn phái đều có chuỗi chiêu thức riêng, được truyền qua nhiều thế kỷ và từ thế hệ này đến thế hệ khác qua việc dạy dỗ và tập luyện. Sau khi học các yếu tố căn bản của môn phái, những người mới bắt đầu sẽ học chiêu thức và từ đó trở đi, hầu hết phần còn lại của quá trình tập luyện của họ đều là học các chiêu thức khác nhau. Bởi vì các chiêu thức là một phần quan trọng như vậy đối với việc luyện tập kungfu, nên bạn cần phải biết chúng được sáng tạo ra như thế nào và tại sao chúng lại hữu ích, và phải học ra sao.

KHỞI NGUỒN

Các chiêu thức ban đầu của một môn võ cụ hể bắt nguồn từ đâu? Theo truyền thống, các chiêu thức được các võ sư sáng tạo ra dành cho các môn sinh của mình với  mục đích tập luyện hay dạy chiến thuật đánh nhau. Vì thế đối với một môn phái kungfu cụ thể, các chiêu thức là tập hợp của tất cả các chiêu thức được truyền từ thế hệ trước và những chiêu thức mới do các võ sư đương thời sáng tạo. Trong hầu hết các trường hợp, mục đích hay quy tắc chủ đạo trong việc sáng tạo ra một chiêu thức là nhằm giúp các môn sinh tiếp thu và tập luyện nhanh hơn, tốt hơn và hiệu quả hơn. Theo nghĩa đó, động cơ ban đầu nằm sau mỗi chiêu thức có thể rất riêng, tùy thuộc vào kinh nghiệm cá nhân sư phụ hay sự quan sát của các môn sinh.

Các sư phụ có thể nhìn thấy những vấn đề cụ thể mà các môn sinh gặp phải, từ đó tạo ra các chiêu thức mới giúp họ vượt qua những vấn đề đó. Các võ sư cũng sáng tạo ra các chiêu thức để thể hiện những chiến thuật cụ thể của họ. Bằng kinh nghiệm, họ có thể thấy rằng sự kết hợp các chiêu thức nhất định nào đó hoặc chiêu thức nhất định nào đó đặc biệt có hiệu quả và vì thế họ mong muốn được gìn giữ và truyền dạy sự minh mẫn này trong chiêu thức.

Thêm nữa, từ thời nhà Thanh (1644 – 1911), các chiêu thức cũng được sáng tạo để biểu diễn. Trong thời gian này, người Mãn Châu luôn đàn áp các cuộc nổi loạn và đặc biệt nhắm vào các võ sư, cấm tất cả những người Hán không được mang vũ khí và luyện võ. Để che giấu nguồn gốc của mình, rất nhiều chiến binh đã kiếm sống bằng các nhóm sơn đông mãi võ và những người biểu diễn trên đường, và trong những câu chuyện được sáng tạo vào thời này có rất nhiều cảnh đánh nhau. Chỉ bằng cách đó họ mới được luyện võ công khai, nhưng như vậy cũng có nghĩa là các chiêu thức thiên về nhào lộn, giấu dưới lớp võ khiêu vũ và cũng để làm vui lòng khán giả.

Ngày nay các chiêu thức cũng được sáng tạo đặc biệt cho các cuộc thi đấu như Wushu – một môn phái võ hiện đại của Trung Quốc và một cách biểu diễn giải của Kungfu . Các chiêu thức wushu được sáng tạo để thi đấu quốc tế và danh cho các dịp lễ lạt ở Trung Quốc. Các chiêu thức mới này thách thức những người biểu diễn bằng một loạt những kỹ thuật đã được hàn thiện và để đảm bảo rằng người chiến thắng đã thể hiện nghệ thuật của võ học Trung Hoa. Bằng cách sáng tạo chiêu thức mới cho mỗi cuộc tranh tài, Ủy ban Wushu cũng đảm bảo rằng tất cả những người tham dự đều có thời gian tập luyện và thể hiện như nhau. Trong trường hợp này, nắm vững một chiêu thức có nghĩa là thể hiện các kỹ năng và sự khéo léo nhưng không nhất thiết phải là người sẵn sàng chiến đấu như trong Kungfu truyền thống.

TÊN GỌI

Mỗi một chiêu thức đều có tên gọi. Rất nhiều chiêu thức cũ và truyền thống đều có những tên rất thơ mộng, gợi lên hình ảnh của tự nhiên (như: Kim thiền thoát xác, Ngọc nữ xuyên thoa, Hổ Hạc song hình). Mố số chiêu chức lấy tên của người sáng tạo hay theo địa danh nơi lần đầu tiên được giới thiệu (như Lông Hồ cước, Hồng Gia Phái). Tương tự, các động tác tạo ra các chiêu thức cũng có những tên rất thơ (như Hắc Long dao vĩ, Ngạ hạc độc cước, Hồ điệp chưởng), những tên gọi này có những mục đích khác nhau.

• Trước tiên, các chiêu thức này dễ nhớ hơn vì đặc biệt và nhiều màu sắc.
• Thứ hai, khi nghe tên gọi của chiêu thức, các môn sinh đặc biệt là những người mới bắt đầu có thể hình dung một vài yếu tố ẩn chứa bên trong và hiểu được cách thực hiện chiêu thức chính xác, đặc biệt là những ten gọi nào gợi lên những hình ảnh gắn với thiên nhiên thể hiện những đặc điểm tự nhiên, duyên dáng và hiệu quả trong các động tác của loài vật.
• Cuối cùng, và có thể là lý do quan trọng nhất đối với buổi khởi đầu của võ thuật, tên gọi đầy chất thơ như vậy là một dạng mã ngăn ngừa đối thủ học lóm các bí quyết về các chiêu thức. trong khi bạn và các bạn đồng môn có thể biết ngay Liên hoàn hỏa tiễn, nghĩa là gì thì có thể đối với người ngoài sẽ không hiểu gì cả.
• Ở thế kỷ 20, tên gọi đầy chất thơ như vậy của chiêu thức được thay thế bằng các thuật ngữ có tính miêu tả rõ ràng hơn, ví dụ: Đấm bên phải phía trước ngực, khóa phía trên, đấm xuống v.v.. Ngược lại với thời quá khứ, ngày nay chiêu thức cần được lưu truyền chính xác và hiệu quả trong số đông thay vì giữ bí mật trong một số thành phần ưu tú được lựa chọn kỹ càng.

CÁC CHỨC NĂNG

Chiêu thức có những chức năng quan trọng cho cả võ thuật lẫn võ sĩ.

1.      Về khía cạnh võ thuật, các chiêu thức giống như là một từ điển bách khoa hay sách hướng dẫn sử dụng các kỹ thuật của một môn phái cụ thể. Trong quá khứ, duy trì được sự thuần khiết và chính xác của một kỹ thuật từ thế hệ này sang thế hệ khác cũng là một vấn đề vừa quan trọng vừa rắc rối. Các môn sinh miệt mài luyện chiêu thức sao cho thật chính xác, và họ biết rằng thực hiện đúng các kỹ thuật là cách duy nhất mà thế hệ tiếp theo có thể học được. Cũng giống như một câu thì dễ nhớ hơn các từ riêng lẻ, các kỹ thuật này được liên kết với nhau theo một thứ tự với ý nghĩa là làm cho các chiêu thức dể nhớ hơn. Vì thế các chiêu thức có chức năng là một phương tiện dễ dàng nhất có được để duy trì được một môn phái và truyền các kỹ thuật này từ thế hệ này sang thế hệ khác.
2.       Đối với môn sinh, các chiêu thức là một tài liệu tham khảo căn bản đối với việc học của họ. Thêm vào các chiêu thức đã từng và hiện nay vẫn là những tài liệu học căn bản nhất. Kết hợp các kỹ thuật thành một chuỗi sẽ dễ hàng hơn, nếu không muốn nói là làm cho quá trình học thú vị hơn. Sự trôi chảy sẽ giúp cho cơ thể cảm nhận được các động tác, thứ tự lớp lang sẽ giúp cho không có kỹ thuật nào bị bỏ qua hay tập luyện quá mức. Đồng thời, các chiêu thức cũng làm cho sự phụ dạy dễ hơn. Ở tất cả các môn phái, các chiêu thức có thể được nhóm lại theo các cấp bậc về độ khó. Vì thế sẽ có những chiêu thức nhất định được học trước, và có những chiêu thức chỉ dành cho các cấp cao hơn. Với ý nghĩa này, các bài tập đã được ấn định. Vì thế các chiêu thức sẽ là một dụng cụ huấn luyện rất hiệu quả và thuận tiện cho cả người học lẫn người dạy.
3.       Đặc biệt quan trọng đối với môn sinh, chiêu thức rèn luyện thân thể, tập luyện chúng sẽ tăng cương sức chịu đựng, khả năng giữ thăng bằng và kết hợp, tất cả điều là những yếu tố vô cùng quan trọng khi lâm trận. Phải thực hiện các kỹ thuật này theo những thứ tự khác nhau, (trong các chiêu thức khác nhau) có nghĩa là các môn sinh phải học các kỹ thuật một cách đầy đủ. Học bắt buộc phải biết cách thực hiện mỗi một chiêu thức bất kể chiêu thức đó có trước hay có sau. Điều này cần có một sự linh hoạt, sự kết hợp và sự ăn ý về thời gian. Nó cũng dạy các môn sinh cách sử dụng, trao đổi năng lượng.
4.       Chiêu thức luyện tâm trí. Để thực hiện chiêu thức chính xác, bạn cần phải nhớ được thứ tự của nó. Ở giai đoạn đầu, việc này đòi hỏi bạn phải hoàn toàn tập trung vào hình thái bên ngoài: nhớ đúng thứ tự và thực hiện một cách chính xác. Sau nhiều lần lập đi lặp lại,  các thứ tự này sẽ trở thành tự động, và tâm trí của bạn có thể coi ý nghĩa chiêu thức là hành động của cuộc chiến thực sự. Vì thế, trong khi tập luyện, bạn luôn phải giữ cho đầu óc tỉnh táo và sẵn sáng đối với chiêu thức bạn sẽ thực hiện và những kỹ thuật sẽ diễn ra tiếp theo. Như vậy tâm trí bạn luôn tỉnh táo (và tránh cho bạn không bị nhàm chán trong khi phải thực hiện lập đi lập lại các chiêu thức).
5.       Với ý nghĩa thay cho một trận chiến đấu thực sự, chiêu thức huấn luyện thể chất và tinh thần với nỗ lực tập trung và liên tục. Cuộc chiến đấu là một loạt sự kết nối: đối phương đấm, bạn khóa, bạn đá, đối phương khó, và cứ thế - nên bạn cần phải quen và cảm thấy thoải mái khi phải thay đổi từ động tác này/kỹ thuật này sang động tác/ kỹ thuật khác. Khi chiến thì không được nghỉ, nên bạn cần có sức chịu đựng. Trận chiến cũng diễn ra đồng thời và không đoán trước được, vì thế bạn cũng cần phải học những chiêu thức khác nhau và tập luyện theo các thứ tự khác nhau – đặc biệt là các chiêu thức của các sư phụ khác nhau – thể hiện chiến thuật chiến đấu khác nhau. Và tâm trí của bạn phải luôn tỉnh táo. Chiêu thức giúp tập luyện tất các các yếu tố cần thiết, nhưng không có trận chiến đấu nào thực sự diễn ra theo đúng các thứ tự các chiêu thức. Khi lâm trận thực sự, không những khác về thứ tự các động tác tấn công, mà còn không thể đoán được mức độ dữ dội. Đối phương có thể to, nhỏ, cứng, mềm, khỏe, yếu, thuận tay trái hoặc phải v.v.. Bạn phải điều chỉnh các kỹ thuật và chiến thuật của mình ngay lập tức và đồng thời. Các chiêu thức khác nhau – kết hợp khác nhau, thứ tự khác nhau, đôi khi cả kỹ thuật khác nhau – đều thể hiện các chiến thuật khác nhau. Nêu bạn vẫn luôn cảnh giác, thì kinh nghiệm thực hiện các kỹ thuật khác nhau với sự kết hợp khác nhau và sử dụng tư duy chiến thuật của người khác sẽ giúp bạn phát triển được phong cách chiến đấu của riêng bạn – và để chiến đấu hiệu quả khi cần thiết.
6.       Chiêu thức cũng là cơ hội phát triển tính cách cá nhân. Ở đay là sự hiện diện các khía cạnh nghệ thuật của Kungfu. Mạc dù thứ tự đã được định, mặc dù các động tác căn bản của các kỹ thuật đã được miêu tả trước, nhưng việc thực hiên trên thực tế bởi mỗi các  nhân đều mang tính cá nhân. Theo thứ tự các động tác, người ta thể hiện bản tính cá nhân của mình. Hãy nhìn những người mới tập luyện, ngay cả ở những giai đoạn đầu, bạn cũng có thể thấy được cá tính của mỗi người rất khác nhau trong việc phân bố thời gian hay kết hợp cũng như thực hiện các động tác. Đây chính là hạt mầm của cái đẹp và biểu hiện cá nhân của năng lực mà sẽ được phát triển trong quá trình tập luyện, và cũng là những yếu tốt làm cho khán giả thấy hấp dẫn và tán thưởng ngay từ những ngày đầu võ thuật được giới thiệu.
7.         Cuối cùng, chiêu thức ngày nay còn có nghĩa đánh giá các kết quả và thực hiện các kỹ năng. Biểu diễn thường có những chiêu thức và chiêu thức được dùng để thi đấu và tranh giải. Khi những người mới bắt đầu đã mạnh hơn, sự phụ sẽ chỉ định, sẽ giới thiệu những chiêu thức mới tăng dần về độ khó để thách thức và phát triển khả năng của họ xa hơn. Những ai đã biết về một môn phái hay một một trường cụ thể sẽ đánh giá được sự tiến bộ và khả năng của các môn sinh qua các chiêu thức họ biết và cách thực hiện các chiêu thức đó. Trên thực tế, trong nhiều môn phái, có một số chiêu thức được sử dụng để đánh giá sự tiến bộ và thành quả của các môn sinh. Khi sư  phụ quyết định dạy một chiêu thức ở mức độ cao hơn thì các môn sinh biết rằng mình đã đạt được một mức độ cao hơn trong khi tập luyện. Đồng thời, mỗi chiêu thức cũng thể hiện trình độ của môn sinh bằng cách nó được thể hiện. Những người mới bắt đầu có thể diễn chiêu chính xác, còn các cao đồ lại có khả năng thể hiện được sự hiểu biết của các động tác này sâu sắc và rỏ ràng hơn. Cũng giống như trong âm nhạc, mặc dù ai học nhạc cũng có thể chơi Beethoven, nhưng người mới bắt đầu chỉ thể hiện ra được khả ăng nắm vững các nốt nhạc, còn người có đẳng cấp cao hơn có thể sử dụng các nốt nhạc này để thể hiện cảm xúc của mình.

Trích trong: Paul Eng, Tự học Kungfu căn bản, NXB Tổng Hợp TP.HCM, 2005

THÁI CỰC QUYỀN - DƯƠNG LỘ THIỀN KỲ CUỐI: BÍ KIP THỊNH TRUYỀN, DANH LƯU HẬU THẾ

            Từ ngày rời Trần Gia Câu, Dương Lộ Thiền hơn 20 năm dạy võ nhưng không hề thu nhận một đệ tử chính thức nào. Người kế thừa toàn bộ võ công Thái Cực Quyền của họ Dương là hai người con trai của Dương. Sau này, người ta gọi Thái Cực Quyền của Dương Lộ Thiền là Thái Cực Quyền của họ Dương (Dương Thị Thái Cực Quyền) phần nào cũng bởi Dương Lộ Thiền và các thế hệ sau của họ Dương ít khi truyền môn võ này ra ngoài.

            Dương Lộ Thiền có ba người con trai: Phượng Hầu, Ban Hầu và Kiến Hầu. Khi Dương Lộ Thiền từ Trần Gia Câu họ được chân truyền Thái Cực Quyền của Trần Trường Hưng trở về thì tuổi đã ngoài ngũ tuần. Phượng Hầu lúc nhỏ cũng theo cha học võ nhưng lúc này đã có gia đình nên đành bỏ nghiệp võ, chỉ còn lại Ban Hầu và Kiến Hầu theo Dương Lộ Thiền lên kinh rồi cùng cha vào giáo luyện tại phủ Đoan Vương.

            Dương Ban Hầu (1837 – 1892) là con trai thứ hai của Dương Lộ Thiền , từ nhỏ đã được Dương Lộ Thiền rèn luyện nghiêm khắc nên lớn lên công phu cũng lừng lẫy một thời. Ban Hầu tính khí ôn hòa nhưng cương nghị thẳng thắn. Một lần, một vị võ sư từ phương xa tìm tới đồi quyết đấu. Người này từng đi du đấu khắp 7 tỉnh và đều giành thẳng lợi, người ta gọi là võ sư “lực ngàn cân”. Nghe tin người này tới tìm quyết đấu, Dương Lộ Thiền cho rằng loại người này không đáng để quan tâm, nhưng Ban hầu thì kiên quyết nói: “Cửa hàng chúng ta mở có hàng hóa hẳn hòi, người ta đến mua, sao lại không bán?”. Nói rồi lẳng lặng tìm đến lầu Tây Tứ Bài, nơi “lực ngàn cân” hẹ quyết đấu đồng thời viết giấy quyết đấu sinh tử với võ sư này. Đối phương cậy thế to lớn, xông vào tấn công Ban Hầu ngay từ khi trận Đấu bắt đầu. Nhưng chỉ đến chiêu thứ hai, Ban Hầu hét lớn một tiếng, mọi người chưa kịp nhìn rõ mọi việc thì “lực ngàn cân” đã ngã vật xuống đất. Ban hầu ung dung trỏ về phủ Đoan Vương.

            Dương Kiến Hầu (1839 -1917) là con trai thứ ba của Dương Lộ Thiền . Kiến Hầu tư chất võ công tốt hơn hai anh trai mình nhưng tính tình cực kỳ ôn hòa. Võ công cao siêu nhưng đấu với ai, Kiến Hầu cũng không hề có ý khinh địch. Vì vậy, mỗi lần tham gia quyết đấu, Kiến Hầu đều chiến thắng dể dàng. Chính con trai của Dương Kiến Hầu, Dương Trừng Phủ sau này đã là người tạo nên sự danh tiếng và phồn vinh của Thái Cực Quyền họ Dương.

            Trong thế hệ thứ 3 của nhà họ Dương theo nghiệp võ, dù là con thứ ba nhưng Dương Trừng Phủ là người thông minh mẫn nhuệ bậc nhất. Trừng Phủ từ nhỏ đã theo cha mình Kiến Hầu học võ nghệ. Cho đến tận năm 1917 khi Kiến Hầu mất, Trừng Phủ mới nam hạ, đến Vũ Hán, Nam Kinh,… dạy quyền thuật. Sau đó, Trừng Phủ còn nhận được nhiều lời mời làm chức giáo luyện, phụ trách võ thuật ở các tỉnh Chiết Giang, Quảng Đông…

            Tuy học Thái Cực Quyền từ Trần Trường Hưng, nhưng để dạy cho những người ở phủ Quảng Bình, vùng đất vốn không có truyền thống võ họ, Dương Lộ Thiền đã thêm vào Thái Cực Quyền của họ Trần rất nhiều thay đổi, Khiến Thái Cực Quyền trở nên hợp lý hơn, đại chúng hơn, tất cả mọi người đều có thể luyện tập được. Cho đến năm 1930, khi Trừng Phủ cho in cuốn “Thái Cực Quyền thể dụng toàn thư” thì Thái Cực Quyền của họ Dương đã được đông đảo người dân phổ thông đón nhận như là một môn võ rèn luyện thân thể. Đến nay, đã ngót 150 năm kể từ khi Dương Lộ Thiền bắt đầu dạy võ ở phủ Quảng Bình, Thái Cực quyền của họ Dương đã trở thành Quốc Truyền của Trung Quốc được hàng tỉ người biết tới. Và người ta không ai quên rằng, môn võ đại chúng ấy có một ông tổ mà tên tuổi lẫy lừng được xây dựng từ những cuộc quyết đấu, Dương Lộ Thiền – Dương Vô Địch

Thái Cực Quyền – Dương Lộ Thiền Kỳ 6: Lực áp quần hùng, xứng ngôi vô địch

            Mở võ đường chưa được bao lâu, Dương Lộ Thiền nhận được lời mời của Vũ Nhữ Thanh, một người bà con xa đang làm chức Viên ngoại lang tại Bộ Hình lên Bắc Kinh dạy võ. Nghĩ rằng, Bắc kinh là nơi đô hội, nhân tài khắp nơi hội tụ, ắt sẽ có không ít cao thủ để mình có dịp học hỏi, vì vậy Dương Lộ Thiền lại khăn gói ra đi. Đến Bắc Kinh, ban đầu, Dương Lộ Thiền được Nhữ Thanh giới thiệu đến làm tân khách ở dinh thự của một hào phú họ Trương. Họ trương trước kia mở cửa hàng buôn bán, tính tích cóp cộng thêm mánh lới làm ăn khiến hắn giàu lên nhanh chóng. Dinh thự họ Trương trở thành nơi ăn chơi hưởng lạc của quan viên cũng như các nhà hào phú đất kinh thành. Do tiền không hề thiếu, họ Trương còn tụ tập về nơi đây rất nhiều các võ sư danh tiếng đến từ khắp nơi trong cả nước. Họ được thuê để dạy võ cho con em các nhà hào phú.

            Trong bữa tiệc gặp mặt, họ Trương vừa thấy hình dáng gầy gò, cách ăn mặc quê kệch của Dương Lộ Thiền đã có vẻ khinh thường, xếp Dương Lộ Thiền ngồi sau cùng, dưới những võ sư có thân hình hộ pháp lực lưỡng. Trong bữa tiệc, Trương mỉa mai hỏi Dương Lộ Thiền “D tiên sinh, chẳng hay Miên quyền nổi tiếng của tiên sinh có thể đánh được người không?”. Dương Lộ Thiền ung dung nói: “Miên quyền của tôi ngoại trừ người đồng, người sắt, người đá là không đánh được, còn đã là người có bố mẹ sinh ra, có máu có thịt thì đều có thể đánh”. Họ Trương nghevaayj càng thích chí hơn nói: “vậy ngài có thể giao đấu một chút với các vị võ sư đang ngồi ở đây hay không?”. Dương Lộ Thiền thẳng thắn nói ngay: “được, vậy tôi xin phép được thử sức vài chiêu với các sư phụ ngồi đây”.

            Nói xong, mọi người đang ngồi đều đứng cả dậy ra sân sau, nơi luyện võ thường ngày của các võ sư. Đứng trước cả chục đối thủ có thân h ình lực lưỡng, Dương Lộ Thiền nghĩ rằng phải tốc chiến tốc thắng hạ gục đối thủ để tên họ Trương bỏ thói khinh thường người dân tỉnh lẻ. Nghĩ rồi, chân trái bước lên trước, hai tay đặt trước mặt, Dương Lộ Thiền sẵn sàng chờ đợi đòn tấn công của đối thủ. Ngay lập tức, một vị võ sư rấu tóc xồm xoàm, mặt đỏ ửng lên vì rượu, có vẻ như là người nóng tính, trợn mắt, hét lớn tung chiêu xông về phía D, chỉ thấy Dương Lộ Thiền giơ một tay ra, vụt một cái, đối thủ đã nằm chỏng gọng cách xa vài trượng.

            “Hắn không xong, để ta”, vị võ sư thứ 2 hét lớn rồi cũng hùng hổ xông vào. Nhưng kết cục cũng chẳng khác bao nhiêu. Không quá một chiêu, võ sư này đã bị Dương Lộ Thiền đánh bật ra ngoài nằm rên rỉ. Cứ như vậy, gần chục vị võ sư đình đám khắp kinh thành trở thành bại tướng dưới tay một võ sư tỉnh lẻ. Khi những võ sư mà mình sùng kính bấy lâu này đã nằm sõng soài ở các góc sân, những quan viên hào phú kinh thành vẫn còn chưa hết bàng hoàng. Càng không phải nói sự kinh ngạc của họ Trương, hắn vội vàng sai gia nhân sắp tiệc rồi mời Dương Lộ Thiền ngồi lên ghế dầu. Nhưng thấy chủ nhân trước sau bất nhất, không hợp với tính cách thẳng thắn của mình, Dương Lộ Thiền cáo từ rồi ra về.

            Việc giới thiệu Dương Lộ Thiền làm giáo luyện không thành, nhưng trận đấu tại dinh thự họ Trương đã khiến cho danh tiếng Dương Lộ Thiền được cả kinh thành biết tới. Các cao thủ đất kinh thành lại kéo đến tìm Dương Lộ Thiền đòi tỉ thí. Nhưng bao nhiêu cao thủ đến, rồi bấy nhiêu người ra về cùng chiến bại. người ta chẳng hiểu vì lý do gì, bộ quyền pháp mềm oặt như thiếu sức sống của họ Dương lại lợi hại kinh người đến như vậy. bất cứ đòn đánh nào dù lợi hại đến đâu trước Dương Lộ Thiền cũng chỉ như đánh vào không khí. Và rồi đến khi họ Dương tấn công thì không quá hai chiêu, đối phương đã bị đánh văng khỏi võ đài một cách dể dàng.

            Lâu dần, người ta cho rằng, Dương Lộ Thiền lợi hại chẳng qua là vì bộ pháp linh hoạt và thân thủ uyển chuyển chứ không có gì đặc biệt và bí hiểm. Thế nên, thời ấy, một võ sư nội gia danh tiếng Bắc Kinh đã tìm Dương Lộ Thiền đòi đấu nội công. Ban đầu, Dương Lộ Thiền từ chối nói rằng việc thi đấu chỉ trọng việc thắng thua, như vậy không thể mở rộng giao lưu giữa các môn phái, chẳng có ích gì cho sự phát triển võ thuật. Nhưng vị võ sư danh tiếng này thì lại một mực cho rằng, hóa ra lời đồn đại trong dân gian là có thật, rằng Dương Lộ Thiền thắng được người ta chẳng qua vì giỏi trốn tránh, không bao giờ dám độ sức trực tiếp cả. Càng tin rằng mình có thể đánh bại D, vị võ sư này liên tiếp gửi thư đến khiêu chiến D, nhất định đòi ông ra mặt quyết đấu. Thậm chí, hắn còn thuê người tìm cơ hội mỗi khi Dương Lộ Thiền xuất hiện chốn đông người là mỉa mai, nói ông rụt đầu rụt cổ không dám nhận lời quyết đấu của đối phương.

            Rồi cũng đến lúc giọt nước cuối cùng làm tràn ly. Dương Lộ Thiền quyết định nhận lời quyết đấu để chứng minh rằng, cái lợi hại của Thái Cực Quyền họ Dương không phải chỉ có sự uyển chuyển và linh hoạt. trong ngày quyết đấu, hai bên ước định đối phương sẽ đánh Dương Lộ Thiền ba quyền trước và sau đó sẽ đến lượt Dương Lộ Thiền dùng “Miên quyền” đánh lại ba quyền. Dương Lộ Thiền chấp nhận để đối phương đánh trước ba quyền. Trên võ đài, ông chọn góc sát rìa ngoài cùng nói: “nếu quyền của các hạ có thể khiến tại hạ thoái lui hai bước tại hạ sẽ ngã khỏi võ đài và xem như thua”. Nói rồi, Dương Lộ Thiền đứng thủ thế chờ đợi đòn tấn công của đối phương.

            Nhưng những võ sư kinh thành nào có biết, trước khi học võ, hàng mấy chục năm trời, Dương Lộ Thiền ngày nào cũng đẩy xe than nặng 800 cân đi khắp phủ Quảng Bình. Chẳng phải ngẫu nhiên, người ta lại gọi Dương Lộ Thiền là “800 cân” hay “Dương lão hổ”. Tuy thời gian ấy, Lộ thiền không luyện võ nhưng căn cơ ấy chẳng kém gì những người luyện võ từ nhỏ. Lại thêm gần 20 năm trời khổ luyện tại Trần Gia Câu, công phu của Dương Lộ Thiền nào chỉ có vẻ ngoài.

            Thế nên khi quyền của đối thủ vừa xuất ra thì lần này không phải là như đánh vào không khí mà như chạm phải một ngọn núi vững chãi sừng sững. Trong những cơn gió thu se lạnh đầy cát bụi của thành Bắc Kinh, trên võ đài, Dương Lộ Thiền vẫn đứng sừng sững không hề nhúc nhích mà đối phương thì đánh đến quyền thứ bẩy. toát mồ hôi, vị võ sư danh tiếng đất kinh thành giật lùi lại phía sau vì hoảng sợ. Lúc này, Dương Lộ Thiền mới ung dung nói: “đến lượt tại hạ, xin các hạ đứng cho vững”. lời nói chưa dứt, quyền thế kinh người đã ập tới. chỉ mới một quyền, vị võ sư kia đã bị Lộ Thiền đẩy lùi đến gốc bên kia của võ đài rồi ngồi phịch xuống vì đau đớn. Thắng thua đã rõ.

            Những người dân hiếu kỳ đất kinh thành đều lắc đầu lè lưỡi vì võ công thâm sâu khó dò của họ Dương. Thế là từ đó, những người biết chút ít võ công ở chốn kinh thành khi nhắc đến Dương Lộ Thiền đều kèm theo hai chữ “Vô Địch”. Người ta đồn với nhau rằng, họ Dương là kẻ “bất khả chiến bại” đừng có dại dột mà đến tỉ thí làm gì. Cái tên Dương Lộ Thiền lừng danh khắp thành Bắc Kinh hình thành từ đó. Cũng nhờ thế Dương Lộ Thiền đã lọt vào mắt xanh của vị Đoan Vương Thanh triều. Sau đó ít lâu, Đoan Vương mời Dương Lộ Thiền vào làm giáo luyện ngay trong phủ đệ của mình. Dương Lộ Thiền cùng vợ và hai con trai đã sống một thời kỳ dài trong phủ Doan Vương cho đến tận những năm cuối đời mới trở về quê.

            Cũng trong thời gian làm giáo luyện trong Vương phủ, đã diễn ra cuộc đấu huyền thoại và ly kỳ giữa hai môn phái Thái Cực Quyền và Bát Quái Chưởng, giữa hai vị giáo luyện và cũng là hai truyền kỳ võ học Dương Lộ Thiền và Đỗng Hải Xuyên. Cuộc đấu tuy không phân thắng bại nhưng đã giúp Dương Lộ Thiền và Đỗng Hải Xuyên trở thành đôi bạn tri kỷ về võ học. Đổng Hải Xuyên luôn khiêm nhường, cho rằng mình kém hơn D, còn Dương Lộ Thiền cũng khâm phục vì sự kiên cường của Hải Xuyên. Tuy vậy, người ta vẩn kể rằng mỗi khi có cơ hội, hai ông tổ của hai môn phái lại tìm cách so tài và mỗi lúc như vậy lại chẳng ai chịu ai.

            Một lần, hai người đi dạo ở Đức Thắng Môn. Đột nhiên, một con chim sẽ sà xuống sát hai người. Đổng Hải Xuyên thấy vậy, dùng môn khinh công khoái tuyệt của mình, nhón tay bắt lấy con chim mà không hề làm xây xước chút nào. Bắt xong, Hải Xuyên nhẹ nhàng chuyển con sẽ vào tay lộ Thiền rồi vừa đi vừa mỉm cười. Biết ý Hải xuyên có ý thử mình, Dương Lộ Thiền cũng không chịu thua kém. Chỉ thấy con chim trên tây Dương Ra séc vỗ cánh mà không thể bay lên được mặc dù tay của Dương Lộ Thiền hoàn toàn mở rộng. hóa ra, biết loài chim trước khi bay lên, chân bào giờ cũng nhún xuống mượn điểm tựa để lấy lực bay lên nên dù tay Dương Lộ Thiền vẫn mở rộng, nhưng ông đã quan sát rất kỹ cử động của con sẻ. Mỗi khi con chim nhún xuống mượn lực để bay lên, ông lại buôn tay khiến nó không có lực để bay lên được. Đủ thấy, quyền pháp của Dương Lộ Thiền linh hoạt và biến hóa đến mức nào.